معافیت تحصیلی
معافیت دانش آموزی
ماده 31 :
دانش آموزان مدارس و دانشجويان مراكز آموزش عالي وابسته به وزارت آموزش و پرورش و يا مورد تأييد آن وزارت و دانشجويان دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالي دولتي يا غير دولتي داخلي و خارجي مورد تأييد وزارتخانههاي علوم و بهداشت و طلاب حوزههاي علميه كه در حين تحصيل به سن مشموليت رسيده و يا ميرسند، تا زمانی که به تحصیلات خود ادامه ميدهند، از اعزام به خدمت دوره ضرورت معاف ميباشند.
ماده 33 :
صدور معافیت تحصیلی دانشآموزان، دانشجویان و طلاب علوم دینی، موکول به ارائه گواهی اشتغال به تحصیل آنان از طريق مراجع ذيربط است و مدت اعتبار آن تا یک سال پس از صدور گواهي پايان تحصيلات در هر مقطع ميباشد.
تبصره 1:
حداكثر معافيت تحصيلي براي دانشآموزان تا سن بيست سال تمام و در هر يك از مقاطع تحصيلي كارداني دو و نيم سال، كارشناسي ناپيوسته و كارشناسيارشد ناپيوسته سه سال، كارشناسي پيوسته پنج سال و كارشناسي ارشد پيوسته شش سال، دكتراي پزشكي پيوسته هشت سال و دكتراي تخصصي شش سال است.
ماده 34 :
دانشآموزان و دانشجويان و طلاب علوم ديني مشمول، در صورت ترك تحصيل، اخراج، انصراف يا فراغت از تحصيل، بايد براي خدمت دوره ضرورت خود را معرفي نمايند. مقامات مسئول مكلفند صورت اسامي اين قبيل مشمولين را با ذكر مشخصات كامل و نشاني و رشته تحصيلي به طور انفرادي، بدون تأخير به سازمان محل ارسال دارند.
تبصره 1:
مهلت معرفي مشمولين مذكور حداكثر يك سال پس از تاريخ انصراف، ترك تحصيل و اخراج و فراغت از تحصيل است.
تبصره 3:
متخلفين از اجراء اين ماده براي بار اول به توبيخ كتبي و درج در پرونده و براي بار دوم علاوه بر توبيخ كتبي به يك ماه انفصال از خدمت و براي بار سوم به دو ماه انفصال از خدمت محكوم ميشوند.
ماده 35 :
(اصلاحي 1390/08/22) – مشمولين دیپلم که حداکثر یک سال پس از فراغت از تحصیل در یکی از دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی داخل یا کشور که مورد تایید وزارتخانه های علوم و بهداشت می باشند پذیرفته شوند تا زمانی که وفق تبصره (1) ماده (33) به تحصیل اشتغال دارند ، می توانند مشروط به اینکه دارای غیبت غیرموجه نباشند از معافیت تحصیلی استفاده نمایند .این معافیت برای هر مقطع فقط یک بار داده می شود .
تبصره 1:
(الحاقی 1390/08/22) – معافیت تحصیلی دانشجویان انصرافی در طول مدت تحصیل فقط یک بار قابل تمدید است .
تبصره 2:
(الحاقی 139008/22 ) – ترخیص کارکنان وظیفه بدون غیبت اولیه در حین خدمت جهت ادامه تحصیل در مقاطع کارشناسی وبالاتر به جز در زمان های اضطراری وجنگ بلامانع است
معافیت تحصیلی دانشجویان
فرایند بازگشت به تحصیل مشمولان انصرافی از دانشگاه ها به شرط:
1- کمیسیون موارد خاص استان یا دانشگاه با اعاده تحصیل آنها موافقت نموده باشد .
2- به خدمت دوره ضرورت اعزام نشده باشد .(مشغول به انجام خدمت سربازی نباشد ).
3- عدم قرار گرفتن در سنوات ارفاقی به عبارتی در سنوات اولیه انصراف ، اخراج ، ترک تحصیل شده باشند .
4- عدم گذشت بیش از یکسال از تاریخ انصراف، اخراج ، ترک تحصیل
5- امکان فراغت از تحصیل در سنوات مجاز تحصیلی وجود داشته باشد.
سقف سنوات مجاز تحصیل در دانشگاه ها
مقطع تحصيلي | حداکثر سال مجاز برای تحصیل |
كارداني | 2/5 |
كارشناسي ناپيوسته | 3 |
كارشناسي ارشد ناپيوسته | 3 |
کارشناسی پیوسته | 5 |
کارشناسی ارشد پیوسته | 6 |
دکتری پزشکی پیوسته | 8 |
دكتري تخصصی ناپيوسته | 6 |
درمواردی که دانشجو در سنوات قانونی مقرر نتواند تحصیل خود را به اتمام برساند ، با تشخيص واعلام كميسون موارد خاص دانشگاه هاي مربوط و صرفا جهت فراغت در آن مقطع ،و موافقت وظیفه عمومی حداكثر يكسال به مدت فوق اضافه مي شود .
انتقال به دانشگاههای داخل کشور به شرط
1) عدم انصراف از دانشگاه مبدا.
2) عدم قبولی مجدد در آزمون یا پذیرش مجدد.
3) عدم تغییر در مقطع و رشته تحصیلی .
مشمولان دانشجو ، در صورت ارائه موافقت دانشگاه مبدا و دانشگاه مقصد با رعایت شرایط فوق الذکر با لحاظ مدت سنوات تحصیلی دانشگاه اولیه مجاز به انتقال می باشند .
نکته: انتقال به دانشگاههای خارج کشور مجاز نیست .
معافیت طلاب
ماده 31 :
دانش آموزان مدارس و دانشجويان مراكز آموزش عالي وابسته به وزارت آموزش و پرورش و يا مورد تأييد آن وزارت و دانشجويان دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالي دولتي يا غير دولتي داخلي و خارجي مورد تأييد وزارتخانههاي علوم و بهداشت و طلاب حوزههاي علميه كه در حين تحصيل به سن مشموليت رسيده و يا ميرسند، تا زمانی که به تحصیلات خود ادامه ميدهند، از اعزام به خدمت دوره ضرورت معاف ميباشند.
ماده 32 :
طلاب علوم دینی که قبل از رسیدن به سن مشمولیت و یا اعزام هم طبقه خود طبق ضوابط مركز مدیریت حوزههاي علمیه یا نمایندگان رسمی آن و يا با مجوز رسمي شوراي عالي حوزههاي علميه در شهرستانها به تحصیل اشتغال ورزند در مدت تحصیل میتوانند از مزایای ماده 31 قانون استفاده کنند. ارزشیابی میزان تحصیل با شورای مدیریت و یا نماینده آن خواهد بود.
تبصره:
مشمولان دیپلمه که دوره سطح و یا حداقل 6 سال دوره خارج را گذرانده باشند به ترتیب همانند مشمولان لیسانس و دکتر خواهند بود و چنانچه بدون دیپلم دورههای مذکور را گذرانده باشند همانند مشمولان فوق دیپلم و فوق لیسانس میباشند و در هر صورت طلابی که به درجه اجتهاد نایل گردند همانند مشمولین دکترا میباشند.
ماده 33 :
صدور معافیت تحصیلی دانشآموزان، دانشجویان و طلاب علوم دینی، موکول به ارائه گواهی اشتغال به تحصیل آنان از طريق مراجع ذيربط است و مدت اعتبار آن تا یک سال پس از صدور گواهي پايان تحصيلات در هر مقطع ميباشد.
ماده 34 :
دانشآموزان و دانشجويان و طلاب علوم ديني مشمول، در صورت ترك تحصيل، اخراج، انصراف يا فراغت از تحصيل، بايد براي خدمت دوره ضرورت خود را معرفي نمايند. مقامات مسئول مكلفند صورت اسامي اين قبيل مشمولين را با ذكر مشخصات كامل و نشاني و رشته تحصيلي به طور انفرادي، بدون تأخير به سازمان محل ارسال دارند.
تبصره 1:
مهلت معرفي مشمولين مذكور حداكثر يك سال پس از تاريخ انصراف، ترك تحصيل و اخراج و فراغت از تحصيل است.
تبصره 3:
متخلفين از اجراء اين ماده براي بار اول به توبيخ كتبي و درج در پرونده و براي بار دوم علاوه بر توبيخ كتبي به يك ماه انفصال از خدمت و براي بار سوم به دو ماه انفصال از خدمت محكوم ميشوند.
بخشنامه
1- افراد داراي مدرك تحصيلي زير ديپلم قبل از سن مشموليت ، مجاز به تحصيل در حوزه علميه مي باشند.
2- مشمول داراي مدرك ديپلم يا پيش دانشگاهي كه هنوز وارد غيبت نگرديده است ، مجاز به شروع به تحصيل در حوزه علميه مي باشد.
3-كليه مشمولان فوق ديپلم تا دكتري پس از فراغت از تحصيل ، به شرط نداشتن غيبت و با رعايت شرايط سني زير مي توانند به طور تمام وقت در حوزه هاي علميه تحصيل نموده و از معافيت تحصيلي برخوردار شوند.
1/3-سن مشمولان فوق ديپلم حداكثر 22 سال تمام باشد.2/3-سن مشمولان ليسانس حدكثر 24 سال تمام مي باشد.3/3-سن مشولان فوق ليسانس حداكثر 28 سال تمام باشد.4/3-سن مشمولان دكتري حداكثر 30 سال تمام باشد.
4-ترخيص سربازان حين خدمت فارغ التحصيل مقطع ديپلم و بالاتر به شرط نداشتن غيبت اوليه،(و رعايت شرط سني براي سربازان فوق ديپلم تا دكتري) براي ادامه تحصيل در حوزه هاي علميه بلامانع است،لذا سربازان حين خدمت مي بايست ابتدا توسط وظيفه عمومي محل سكونت ترخيص شوند و پس از ثبت ترخيص از خدمت ، مجاز به استفاده از معافيت تحصيلي مي باشند.
5-دانشجويان انصرافي از دانشگاهها در صورت نداشتن غيبت و حداكثر تا يك سال پس از انصراف،مجاز به ادامه تحصيل در حوزه علميه مي باشند.
6- طلاب اهل تشیع مشغول به تحصیل در حوزه های علمیه که دارای معافیت تحصیلی حوزوی می باشند تا زمانی که حوزه علميه فراغت، انصراف یا اخراج طلبه را اعلام نکرده باشد، معافیت تحصیلی حوزوی معتبر می باشد، بنابراین سقف سنوات تحصیلی برای طلاب اهل تشیع لحاظ نمی گردد.
7-سنوات تحصيلي مجاز براي طلاب مدارس علوم ديني اهل سنت:
الف- سطح مقدمات: حداكثر تا20 سالگي تمام (معادل ديپلم)ب- سطح1: حداكثر4 سال (معادل كارداني)ج- سطح2: حداكثر 4سال (معادل كارشناسي)
8- براي طلاب مشغول به تحصيل در حوزه و مدارس علوم ديني ، پس از اتمام هر سطح مي بايست برگ آخرين وضعيت تحصيلي طلاب حوزه هاي علميه كه حسب مورد توسط مركز مديريت حوزه علميه يا دفتر نمايندگي امور اهل سنت تكميل شده ، به دفاتر پليس+10 ارائه گردد و پس از ثبت درخواست معافيت تحصيلي ، معافيت تحصيلي جديد براي سطوح بعدي به شرط عدم ورود به غيبت صادر و به مشمول تحويل مي گردد.
9-افرادي كه به سن مشموليت رسيده اند و در سن مشموليت از دبيرستان يا دانشگاه ترك تحصيل و اخراج شده اند، تا پايان خدمت مجاز به تحصيل در حوزه علميه نمي باشند. (ولي چنانچه ترك تحصيل يا اخراج قبل از ورود به سن مشموليت باشد مانع شروع به تحصيل در حوزه قبل از سن مشموليت نمي باشد.)
10- دانشجویان انصرافی از مقطع كارشناسي پيوسته، کارشناسی ارشد پیوسته و دکتری پیوسته که در سقف سنوات تحصیلی اولیه با اخذ مدرک معادل پایین تر از تحصیل دانشگاهی انصراف می دهند، برای ورود به حوزه های علمیه شرایط سنی لحاظ نمی گردد و براي ادامه تحصيل دانشجويان انصرافي از مقطع كارشناسي ناپيوسته و بالاتر(ناپیوسته)، با توجه به اينكه قبلاً از مقاطع دانشگاهي فارغ التحصيل گرديده اند، شرايط سني لحاظ مي گردد.
11-پزشكي: رسيدگي به درخواست معافيت پزشكي طلاب در حين تحصيل در حوزه (بدون نياز به ابطال معافيت تحصيلي) بلامانع است و پس از صدور كارت معافيت پزشكي ، معافيت تحصيلي باطل مي شود. در رسيدگي به معافيت پزشكي طلاب ازنظر مقطع تحصيلي ،با طلاب شاغل به تحصيل در سطح مقدمات همانند مشمولان ديپلم و با طلاب شاغل به تحصيل در سطح يك و بالاتر همانند مشمولان فوق ديپلم و بالاتر رفتار مي شود.
12- طلاب حوزه های علمیه که دارای مدرک تحصیلی دانشگاهی می باشند، در صورت درخواست معافیت پزشکی، برابر بالاترین مدرک تحصیلی اخذ شده ( حوزوی یا دانشگاهی ) به درخواست آنها رسیدگی می گردد.
13- طلاب داراي مدرك تحصيلي ديپلم كه از حوزه های علمیه انصراف داده و تقاضای ادامه تحصیل در دانشگاه را دارند چنانچه بدون اخذ مدرک (سطح1 را به پایان نرسانده باشند) انصراف دهند در صورت نداشتن غیبت اولیه شرایط ادامه تحصیل در دانشگاه را خواهند داشت. لیکن آن دسته از طلاب انصرافی که موفق به پایان رساندن سطوح مختلف حوزوی شده اند، ضمن نداشتن غیبت اولیه صرفاً می توانند در مقاطع تحصیلی دانشگاهی بالاتر از مقطع همطراز سطح اخذ شده حوزوی، ادامه تحصیل دهند.
مثال: چنانچه طلبه با مدرك تحصيلي ديپلم وارد حوزه علمیه شده و پس از انصراف از سطح2 تقاضای ادامه تحصیل در دانشگاه را دارد در این صورت ضمن نداشتن غیبت، وی صرفاً می تواند در مقطع کارشناسی ناپیوسته ادامه تحصیل دهد. (سطح1 معادل كارداني ، سطح2 معادل كارشناسي ، سطح3 معادل كارشناسي ارشد و اتمام سطح4 و نائل شدن به درجه اجتهاد معادل دكترا مي باشد).
معافیت تحصیلی خارج از کشور
ماده 31 :
دانش آموزان مدارس و دانشجويان مراكز آموزش عالي وابسته به وزارت آموزش و پرورش و يا مورد تأييد آن وزارت و دانشجويان دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالي دولتي يا غير دولتي داخلي و خارجي مورد تأييد وزارتخانههاي علوم و بهداشت و طلاب حوزههاي علميه كه در حين تحصيل به سن مشموليت رسيده و يا ميرسند، تا زمانی که به تحصیلات خود ادامه ميدهند، از اعزام به خدمت دوره ضرورت معاف ميباشند.
ماده 33 :
صدور معافیت تحصیلی دانشآموزان، دانشجویان و طلاب علوم دینی، موکول به ارائه گواهی اشتغال به تحصیل آنان از طريق مراجع ذيربط است و مدت اعتبار آن تا یک سال پس از صدور گواهي پايان تحصيلات در هر مقطع ميباشد.
تبصره 1:
حداكثر معافيت تحصيلي براي دانشآموزان تا سن بيست سال تمام و در هر يك از مقاطع تحصيلي كارداني دو و نيم سال، كارشناسي ناپيوسته و كارشناسيارشد ناپيوسته سه سال، كارشناسي پيوسته پنج سال و كارشناسي ارشد پيوسته شش سال، دكتراي پزشكي پيوسته هشت سال و دكتراي تخصصي شش سال است.
تبصره 2:
در مواقع ضروري با تشخيص و اعلام كميسيون موارد خاص دانشگاههاي مربوط حداكثر يك سال به مدت فوق اضافه ميشود.
ماده 34:
دانشآموزان و دانشجويان و طلاب علوم ديني مشمول، در صورت ترك تحصيل، اخراج، انصراف يا فراغت از تحصيل، بايد براي خدمت دوره ضرورت خود را معرفي نمايند. مقامات مسئول مكلفند صورت اسامي اين قبيل مشمولين را با ذكر مشخصات كامل و نشاني و رشته تحصيلي به طور انفرادي، بدون تأخير به سازمان محل ارسال دارند.
تبصره2:
مشموليني كه با داشتن معافيت تحصيلي در خارج از كشور تحصيل ميكنند، پس از ترك تحصيل يا اخراج يا انصراف يا فراغت از تحصيل، موظفند براي رسيدگي به وضع مشموليت خود حداكثر ظرف يك سال خود را به نمايندگي جمهوري اسلامي ايران در خارج از كشور معرفي نمايند.
تبصره 3:
متخلفين از اجراء اين ماده براي بار اول به توبيخ كتبي و درج در پرونده و براي بار دوم علاوه بر توبيخ كتبي به يك ماه انفصال از خدمت و براي بار سوم به دو ماه انفصال از خدمت محكوم ميشوند.
ماده 36:
مشمولين داراي مدرك كارشناسي و بالاتر و معادل آن در حوزههاي علميه علاقمند به تحصيل در خارج از كشور در صورتي كه از نظر مقررات اين قانون و وزارتخانههاي علوم و بهداشت، حائز شرايط ادامه تحصيل در خارج از كشور باشند و دانشگاهها و رشتههاي آنها مورد تأييد وزارتخانههاي فوق باشد، ميتوانند با سپردن تضمينهاي لازم با استفاده از مقررات اين قانون براي تحصيل به خارج از كشور مسافرت نمايند.
ماده 37:
ايرانيان مقيم خارج از كشور، فرزندان مامورين ثابت دولت جمهوري اسلامي ايران در خارج از كشور و همچنين كساني كه قانوناً تحت كفالت، يا ولايت قانوني آنها ميباشند، چنانچه در حين تحصيل در مدارس ايراني مستقر در خارج از كشور و يا مؤسسات آموزشي كشورهاي خارج مورد تأييد آموزش و پرورش و طلاب حوزههاي علميه مورد تأييد شوراي عالي حوزههاي علميه به سن مشموليت برسند از معافيت تحصيلي بهرهمند ميگردند و ادامه تحصيل آنان تا سقف يك سال پس از فراغت از تحصيل در دانشگاهها و مراكز آموزش عالي خارج از كشور كه مورد تأييد وزارتخانههاي علوم يا بهداشت هستند بلامانع ميباشد.